Bulut Çeşitleri ve Yükseklikleri

Gökyüzüne baktığımızda beyaz, gri renkli bulutları görüyoruz. Peki bulut çeşitleri ve yükseklikleri nelerdir? Hatta bulut nedir sorusunu detaylı düşünme fırsatınız oldu mu? Öyle ya. Kimisi bembeyaz pamuk gibi oluyor, kimisi incecik, kimisi de kara bulut diye nitelendirdiğimiz ölçüde gri renkli yağmur bulutları. Bu yazıyı sonuna kadar okursanız, bu soruların cevaplarını kendiniz bulacağınıza eminim.

Bulut Çeşitleri ve Yükseklikleri

Su parçacıklarının ve gözle görülebilen buz kristallerinin serbest atmosferde, belirli ortam şartlarında bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Daha kolay anlatmak gerekirse, zeminden yükselen su buharının, atmosferin belirli bir tabakasında yoğunlaşması ile meydana gelmektedir. Ayrıca sis olarak tarif ettiğimiz yapı da bulut oluşumunda etkilidir.

Bulut çeşitleri ve yükseklikleri oluşumuna 3 temel etken neden olmaktadır. Bunlar;

• Yükselme,
• Soğuma,
• Yoğunlaşma’dır.

Bu faktörler bir dağ yamacının zorlaması ile, yerin ısınması ile yere yakın yerdeki hava bukarının yükselmesi yolu ile veya konvektif faaliyetle oluşabilmektedir.

Bulut Çeşitleri Nelerdir?

Bulut çeşitleri ve yükseklikleri, birbiri ile son derece iç içe geçmiş durumdadır. Çünkü, bulundukları yüksekliklere göre farklı çeşitlerde olabilmektedirler. Bunlar aşağıdaki gibi 3 tiptir.

Yüksek Bulutlar

• Cirrus
• Cirrocumulus
• Cirrostratus

Orta Bulutlar

• Altocumulus
• Altostratus
• Nimbostratus

Alçak Bulutlar

• Stratus
• Stratocumulus
• Cumulus
• Cumulonimbus

****************************************************************************************************

Yüksek Bulutlar

Cirrus:

Beyaz renkte, çok ince iplikler halinde veya dar şeritler şeklinde bağımsız bulutlardır. Görünümleri lif veya ipek parlaklığındadır. Bu bulutlar genellikle Cirrocumulus ve Altocumulus bulutları ile Cumulonimbus bulutlarının üst kısımlarından meydana gelir. Cirrus bulutları, çok ufak buz kristallerinden meydana gelmiştir.

Cirrocumulus

Kum taneleri veya küçük dalgacıklar halinde, oldukça küçük kümeciklerden meydana gelmiş ince, beyaz ve gölgesiz bulut örtüsüdür. Bulutlar toplu halde oldukları gibi, ayrı ayrı parçacıklar halinde de görülebilirler.

Cirrostratus

Cirrostratuslar gökyüzünü tamamen veya kısmen kaplar ve genellikle Hale olayını meydana getirirler. Bunlar şeffaf, saça benzer, beyazımsı lifler halinde düzgün görünümlü bulutlardır. Cirrostratuslar küçük buz kristallerinden oluşurlar. Bu bulutlar fazla kalın olmadıklarından şeffaf görünürler. Güneş ve ay ışığını geçirirler.

Orta Bulutlar

Altocumulus

Altocumulus bulutları, genellikle gölgeli, beyaz renge sahiptir. Bu bulutlar kısmen lif halinde yayılmış olduğu gibi ayrı ayrı durumda olan ince tabakalar, yuvarlak kütlelerden ve tomurcuklardan meydana gelir. Düzgün şekildeki parçacıkların gökyüzünün ancak yarısını kaplayacak kadar genişliğe sahip olduğu görülür.

Altostratus

Gökyüzünün büyük bir kısmını veya tamamını kapatan, çizgili, lif veya düzgün görünüşteki grimsi veya mavimsi renkteki bulut tabakasıdır. Bazı kısımları çok ince olduğundan, Güneş; sanki buzlu cam arkasındaymış gibi bir görünüm alır. Bu bulut hale olayını göstermez.

Nimbostratus

Genellikle koyu gri renkteki bulut tabakasıdır. Bunlar çoğu zaman yere kadar ulaşan ve devamlılık gösteren yağmur ve karın düştüğü bulutlardır. Çok kalın olduklarından, güneş ve ayın görülmesi mümkün değildir. Nimbostratus bulutunun altında, parçalar halinde alçak bulutlar meydana gelebilir.

Bu bulutlar yatay ve dikey olarak çok geniş sahaları kaplarlar. Su damlaları, yağmur damlaları, kar kristalleri, kuşbaşı kar taneleri ve bunların karışımından meydana gelirler. Nimbostratusler dikey gelişmeli bulutlar sınıfından oldukları için; en alçak bulut seviyesinden, yüksek bulut seviyesine kadar çok kalın bir tabakayı tamamen kaplarlar.

Alçak Bulutlar

Stratus

Genellikle gri renkte, düzgün görünüme sahip bulutlardır. Stratus’lerden çisenti, buz prizmaları ve kar grenleri yağışı meydana gelir. Güneş bu bulutlardan görüldüğü zaman, bulutun sınırları kolayca teşhis edilebilir. Çok düşük sıcaklıklar dışında Stratus, hale olayını meydana getirmez. Bu bulutlar bazen düzensiz sıralar halinde de meydana gelebilir. Stratus’lerin karakteristik yağışı çisenti olup, rüzgarın sakin veya hafif olduğu dönemlerde görüşü kısıtlayacak şekilde yere yakın seviyelerde görülebilmektedirler.

Stratocumulus

Stratocumulus’ler gri veya beyazımtrak renkte, yada her iki renge birden sahip olan bulutlardır. Bu bulutlar toplu halde veya ayrı ayrı olabilen mozaik görünümünde yuvarlak kütleler ve tomarlardan meydana gelirler. Stratocumulusu meydana getiren elemanlar, genellikle sıralar halinde ve tepeleri düz şekildedir.

Cumulus

Üst kısımları karnabahar görünümünde olan; küme, kubbe veya kuleler halinde dikine olarak gelişen, genel olarak yoğun durumda bulunan bağımsız bulutlardır. Cumulus’lerin güneşle aydınlanan kısımları çoğu zaman parlak beyaz görünüme sahiptir. Bu bulutların tepe ve yan kısımları tomurcuğu andıran kümeler halinde olmasına karşılık, tabanları daha koyu ve hemen hemen düzdür. Cumulusler bazı zamanlarda düzensiz şekillerde de bulunabilirler.

Cumulus bulutları genel olarak su damlalarından meydana gelmiştir. Bulut içindeki sıcaklığın sıfırın altına düştüğü yerlerde, aşırı soğumuş su damlaları ve buz kristalleri de bulunur. Dikine gelişmeye sahip Cumulus’lerde yağmur ve sağanak şeklinde yağışlar meydana gelir.

Cumulonimbus

Dağ ve kuleler biçiminde, büyük bir dikine uzanışa sahip, yoğun ve koyu bir buluttur. Üst kısımları genellikle düz, lifli veya çizgili bir görünüme sahiptir. Cumulonimbus bulutlarının üst kısımları örs veya sorguç şeklinde yayılır. Bu bulutların altında düzensiz biçimde alçak bulutlar oluşabilir. Bunlar Cumulonimbus’lerle bir arada veya ayrı olarak bulunabilirler.

Gökyüzünün büyük bir bölümünü kapladıklarında, tabanları Nimbostratus bulutunu andırır. Bu durumda bulutun yapmış olduğu yağış şekline bakılmalıdır. Sağanak yağışlarla birlikte şimşek, gök gürültüsü veya dolu varsa bulut; Cumulonimbus bulutudur.

Bu bulutlar tek bulut halinde oldukları gibi, birçok Cumulonimbus bulutunun meydana getirmiş olduğu büyük bir bulut silsilesi halinde de olabilirler. Böyle bir Cumulonimbus grubu içindeki her Cumulonimbus bulutuna Oraj meydana getirmesi sebebiyle Oraj Hücresi adı verilir.

Bulut Yükseklikleri Ne Kadardır?

Bulutlar hangi yükseklikte oluşur merak ediyorsanız, aşağıdaki tablo aklınızdaki soruların cevaplanmasında yardımcı olacaktır.

Bulut çeşitleri ve yükseklikleri konulu yazımın ana kaynağını Meteoroloji Genel Müdürlüğü web sitesinden aldığımı belirtmem gerekir. Sizlerde bu konularda daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz kesinlikle siteyi ziyaret etmelisiniz.

Bulut resimleri ile ilgili görüntüler de google üzerinde, konuya en uygun fotoğraflar arasından özenle seçilmiş olan, açıklamalara en uyumlu, net görsellerden derlenmiştir.